مردم معمولا در ابتدای آشنایی خود با دوربین و عکاسی از مود Auto استفاده می کنند. پس از مدتی با مود های اتوماتیک دیگر عکاسی آشنا می شوند که باعث خواهد شد عکاسی آنها ارتقای قابل ملاحظه ای داشته باشد. مرحله بعدی چیست؟ ممکن است بسیاری از ما اصول اولیه شاتر، دیافراگم و ISO را بدانیم اما کدامیک از ما در عکاسی روزمره از خود و خانواده مان از این اصول استفاده می کنیم؟ دقیقا! به خاطر اینکه تغیر عادت عکاسی شما از مودهای اتوماتیک به تنظیمات کاملا دستی بسیار سخت می باشد. تجربه ها نشان می دهد این گروه از افراد با مود های نیمه اتوماتیک آشنا شوند. دو مود معروف نیمه اتوماتیک مود های اولویت شاتر و اولویت دیافراگم می باشند. این دو مود برخی تنظیمات را در اختیار شما قرار می دهند ولی تنظیمات دیگر را به گونه‌ای تغیر می دهند تا مطمئن شوند عکس از نوردهی خوبی برخوردار می شود. به همین دلیل علاوه بر دلخواه سازی تنظیمات نگران تاریک یا روشن افتادن عکس نخواهید بود.
یک توضیح: کل این متن مربوط به تاثیر اجزای مثلث نوردهی بود که قبلا در این متن توضیح داده شده است. در این دو مود با افزایش سایز دیافراگم، نور بیشتری را روانه ی حسگر دوربین می کنید بنابراین شاتر سریعتری احتیاج دارید و در سوی دیگر با کاهش سرعت باز شدن دریچه شاتر، مدت زمانی که حسگر در معرض نور است را افزایش می دهید پس باید دریچه کوچکتر دیافراگم را کوچک تر تنظیم کنید.
مود اولویت دیافراگم
این مود که در دوربین ها با نماد A و یا Av مشخص شده است به عکاسان اجازه می دهد اندازه باز بودن دیافراگم را مشخص کنند و دوربین خود در مورد بقیه تنظیمات تصمیم گیری می کند.
چه زمانی از این مود استفاده کنیم؟
تاثیر دیافراگم در عمق میدان عکس می باشد. و عکاسان زمانی از این مود استفاده می کنند که در محیط های ایستا بخواهند عمق میدان تصاویر خود را تنظیم کنند. اگر می خواهید عمق میدان شما کم باشد (به طور مثال در عکس این گل عمق میدان کم است و به جز سوژه اصلی، بقیه اجزا واضح دیده نمی شوند.) باید دیافراگم بالا تنظیم کنید (برای مثال f/۱.۴) و اجازه دهید خود دوربین در مورد سرعت شاتر و ISO تصمیم گیری کند. اما اگر بخواهید تمام اجزای عکس واضح و مشخص باشند باید یک دیافراگم با عدد بزرگتر را انتخاب کنید (به طور مثال f/۲۲)
در این مود دقت داشته باشید که در زمان هایی که دیافراگرام کوچک است دوربین زمان نوردهی را بیشتر می کند و شاتر از یک مرحله ای به بعد (تقریبا از یک شصتم ثانیه به بعد) در حدی کند باز و بسته می شود که لرزش های دست روی کیفیت عکس تاثیر می گذارند و در این مرحله باید حتما به فکر سه پایه باشید. همچنین زمانیکه از یک سوژه متحرک عکس می اندازید باید در نظر داشته باشید که با کاهش اندازه دیافراگم و به تبع آن کاهش سرعت شاتر، سوژه شما محو تر خواهد شد.
مود اولویت شاتر
این مود در دوربین ها با نماد Tv و یا S نام گذاری شده است. در این مود بر خلاف مود قبلی، این بار شما این امکان را خواهید داشت که تنها سرعت شاتر را تنظیم کنید و تنظیمات دیافراگم را به عهده دوربین بگذارید.
این مود چه زمانی کاربرد دارد؟
مهمترین تاثیر سرعت شاتر در عکس ها در مورد این نکته است که چگونه حرکت را به تصویر بکشیم. مهمترین علت استفاده از این مود زمانی است که سوژه ی متحرک داریم.
برای مثال اگر بخواهیم از یک مسابقه رالی عکس برداری کنیم و بخواهیم در عکس همه چیز واضح به نظر برسد و هیچ نقطه ای محو نباشد باید یک شاتر سریع را انتخاب کنیم (مثلا ۱/۲۰۰۰ ثانیه) و بقیه تنظیمات را به دوربین واگذار کنیم. اما در صورتی که از همین مسابقه بخواهیم عکس هایی داشته باشیم که اندکی محوی را داشته باشند تا به بیننده سرعت را القا نمایند، باید سرعت شاتر را بسیار پایین بیاوریم (مثلا ۱/۱۲۵ ثانیه) .
البته باید به یاد داشته باشید که زمانیکه شاتر سرعت بیشتری دارد، خود به خود دریچه دیافراگم گشوده تر می گردد و موجب عمق میدان کمتر و محو شدن تدریجی پشت زمینه سوژه خواهد شد.
در عمل
همانطور که دیدید در این دو مود یک گام از عکاسی اتوماتیک دور شدیم و به عکاسی حرفه ای نزدیک تر شدیم.
در هنگام استفاده از این مود ها در نظر داشته باشید که علاوه بر توجه بر پارامتری که تنظیم می کنید، پارامتری که اتوماتیک تنظیم می شود چگونه تغییر می کند. این کار به آموزش شما و فهم عملی اصول عکاسی کمک قابل توجهی می کند.
بهترین راه یادگیری این مود ها تمرین مکرر است. دوربین خود را در دست بگیرید بین این دو مود سوئیچ کنید و از یک سوژه چندین عکس با تنظیمات مختلف بگیرید. عکس ها را با هم مقایسه کنید تا تاثیر تنظیمات بر عکس را بهتر متوجه شوید.
در ابتدای راه اول اگر نتایج رضایت بخش نبود زود ناامید نشوید چون مهارت در این کار مستلزوم تمرین بسیار است اما به خاطر داشته باشید زمانیکه در این مود ها استاد شوید راه های بسیار خلاقانه تری برای عکاسی از سوژه خود خواهید داشت.
