معرفی انواع لنز دوربین عکاسی و کاربرد آن‌ها

اگر شما هم جزو کسانی هستید که به عکاسی علاقه بسیار زیادی دارید باید در جریان باشید که عکاسی کردن سبک‌های زیادی دارد که باید حتماً در هنگام عکس برداری به آن توجه داشته باشید. از طرفی دیگر باید به این موضوع آگاهی داشته باشید که لنزهای بسیار زیادی برای عکاسی به دنیا معرفی شده‌اند که هر کدام از آن‌ها می‌تواند در تهیه عکس مورد نظر با کیفیت دلخواه به شما کمک کند. در واقع اگر بخواهیم عکاسی را به شاخه‌های مختلفی تقسیم بندی کنیم باید بگوییم که برخی از این شاخه‌ها نیازمند استفاده از لنزهای دوربین متفاوتی هستند. در همین جهت در این مقاله می‌خواهیم به معرفی انواع لنز دوربین عکاسی و کاربرد آن‌ها بپردازیم تا بهتر متوجه شوید که هر لنز چگونه کار می‌کند و کدام یک از آن‌ها برای شما مناسب‌تر است.

کاربرد لنز در دوربین چیست؟

قبل از اینکه بخواهیم انواع لنز دوربین را معرفی کنیم باید ابتدا با اهمیت و کاربرد لنز دوربین آشنا شوید. عکاسان به این دلیل برای لنزها اهمیت زیادی قائلند که پس از انجام مراحل مکانیکی اجزای داخل دوربین در پروسه عکس برداری، این لنز دوربین است که تصاویر را می‌سازد. بنابراین اگر لنز نباشد نمی‌توان انتظار خلق کردن عکس‌های با کیفیت و زیبا را داشت. لنزهای مختلف دوربین از چندین عدسی ساخته می‌شوند که نور را از این عدسی ها عبور داده و با برخورد به حسگرهای دوربین عکس را تشکیل می‌دهند. شاید با خودتان فکر کنید که تشخیص لنز موردنظرتان با وجود لنز‌های مختلفی که در بازار موجود است و همچنین به دلیل شباهت زیاد با یکدیگر، ممکن است کمی سخت باشد. اما اگر اطلاعات کامل و درستی درباره انواع لنزها داشته باشید دیگر انجام این کار برای شما سختی نخواهد داشت.

انواع لنز دوربین

در حالت کلی عکاسان لنزها را به دو دسته لنزهای فیکس و لنزهای زوم قرار می‌دهند. لنزهای زوم از عدسی‌ها و فاصله کانونی متغیر تشکیل می‌شود. اما لنزهای ثابت کاملاً برعکس لنزهای زوم بوده به صورت که فاصله کانونی ثابتی را در اختیار شما قرار می‌دهند. از طرفی دیگر با استفاده از این لنزها تعداد عکس کمتری می‌توانید بگیرید. با این حال لنزهای فیکس همچنان یکی از پرطرفدارترین لنزهای موجود در بازار هستند که توسط عکاسان استفاده می‌شوند. به این دلیل که عکاسان بر این عقیده‌اند که استفاده از این لنزها کیفیت بهتری را به عکس می‌بخشد و از طرفی دیگر لنزهای فیکس برای تهیه عکس‌های پرتره گزینه مناسب‌تری هستند. در ادامه می‌خواهیم بیشتر درباره این دو لنز با یکدیگر صحبت کنیم.

لنز پرایم یا ثابت یا فیکس

همانطور که متوجه شدید، لنز پرایم یا ثابت لنزی است که یک فاصله کانونی ثابت دارد. در این لنزها نمی‌توان فاصله کانونی را تغییر داد. همین موضوع باعث می‌شود که در نگاه اول لنز ثابت ضعیف به نظر برسد اما با این حال در بسیاری از موارد استفاده از لنزهای ثابت در اکثر مواقع می‌تواند مزایای بسیار زیادی برای عکاسان به همراه داشته باشد. از جمله مهمترین مزیت‌های لنزهای فیکس این است که به طور معمول دارای گشودگی دیافراگم بیشتر و همچنین توانایی دریافت نور بیشتری هستند. این قابلیت برای عکاسی به خصوص در شب بسیار کاربردی خواهد بود. نور بیشتر به معنای عملکرد بهتر در نور کم است که امکان استفاده از سرعت شاتر سریعتر و… را برای شما فراهم می‌کند. لنزهای ثابت حرفه‌ای به طور معمول دارای دیافراگم f/2.8 هستند که نسبتاً سریع است. نکته‌ای که جالب است بدانید این است که حتی ارزان‌ترین لنزهای تک کنونی ۵۰ میلیمتری نیز می‌توانند به شما دیافراگم f/1.8 را ارائه دهند. از طرفی دیگر داشتن دیافراگم بازتر یک لنز ثابت باعث ایجاد پس زمینه تارتر و بالا بردن کیفیت سوژه می‌شود که این موضوع برای عکاسی پرتره بسیار با اهمیت است.

لنز زوم

لنزهای زوم دقیقا بر خلاف آنچه که درباره لنزهای ثابت خواندید است. به این دلیل که این لنزها برخلاف لنزهای ثابت، فاصله کانونی متغیری دارند. این مدل از لنزها از عدسی یا المان‌هایی با فاصله‌های مختلف تشکیل می‌شوند که با جابجا کردن آن‌ها می‌توان به آسانی فاصله کانونی را تغییر داد. در میان انواع لنزهای دوربین که در بازار وجود دارند لنز زوم روش ساخت و طراحی متفاوتی دارد. به این دلیل که در این لنزها معمولاً تغییر فاصله کانونی یا زوم کردن با افزایش طول لنز همراه است. برای ساخت لنزهای زوم از تک حلقه و دو حلقه‌ای استفاده می‌شود. اما چیزی که بیشتر از هر چیز دیگر در هنگام استفاده از لنز زوم مورد تست و آزمایش قرار می‌گیرد، دریچه دیافراگم آن‌ها است. در واقع این مسئله به این دلیل اهمیت دارد که برای ساخت لنزها از قطعات بسیار زیادی استفاده می‌شود که توانایی محدودی برای باز کردن دریچه دیافراگم و ورود نور دارند.

در نتیجه هنگام خرید یک لنز زوم باید حتماً به این موضوع توجه کنید. به غیر از اندازه دریچه دیافراگم و ورود نور، پرسپکتیو، تغییر زاویه دید و دیگر جنبه ها در لنزهای زوم مشابه لنزهای دیگر هستند. نکته دیگری که درباره لنز زوم وجود دارد و باید از آن آگاهی پیدا کنید این است که این لنزها جزو گران‌ترین لنزهای موجود در بازار هستند که علاوه بر وزن سنگین خود پیچیدگی خاصی نیز در حین عکس برداری برای شما به همراه می‌آورند. اما با این حال به دلیل مزایای بسیار گوناگونی که در اختیار عکاسان قرار می‌دهند این مسائل زیاد مورد توجه قرار نمی‌گیرد. لنز زوم این امکان را برای شما فراهم می‌کند که هنگام فیلمبرداری دسته زوم را تغییر دهید و تصویر را درشت نمایی کنید. این کار حالت نزدیک شدن به موضوع را تداعی می‌کند.

انواع لنز بر اساس فاصله کانونی

لنزهای ثابت و لنزهای زوم دو مدل اصلی از انواع لنزهای دوربین هستند. اما لنزهای دوربین بر اساس یک معیار دیگر یعنی فاصله کانونی خود نیز به دسته بندی‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. فاصله کانونی به فاصله میان مرکز نوری و حسگر دوربین هنگام که لنز بر روی دورترین فاصله دید متمرکز شده است گفته می‌شود. هر چقدر که مقدار فاصله کانونی کوتاه‌تر باشد میدان دید گسترده‌تری خواهید داشت و در نتیجه زوم بر روی سوژه کمتر می‌شود. از طرفی دیگر هر اندازه که فاصله کانونی بلندتر باشد میدان دید کوچکتر و همچنین زوم بر روی سوژه مورد نظر نیز افزایش پیدا می‌کند. فاصله کانونی بر حسب میلی متر بیان می‌شود و بر روی سطح تمام لنزها عدد فاصله کانونی درج شده است. از جمله انواع لنزها بر اساس فاصله کانونی عبارتند از:

لنز نرمال

به لنزهایی لنز نرمال گفته می‌شود که از فاصله کانونی برابری با قطر کادری که عکاس برای عکس برداری استفاده می‌کند برخوردار باشند. زاویه دید لنزهای نرمال حدود ۴۶ درجه است. از آن جایی که زاویه دید انسان چیزی حدود ۱۳۰ درجه است که ۴۵ درجه آن به زاویه افقی و ۲۶ درصد آن به زاویه عمودی اختصاص داده می‌شود، در نتیجه می‌توان گفت لنزهای نرمال شباهت بسیار زیادی به چشم انسان دارند. عدسی‌های نرمال به‌ طور معمول نور کمتری را به سوی خود جذب می‌کنند. بنابراین عکس‌هایی که با استفاده از این لنزها گرفته می‌شوند سادگی خاص خود را دارند.

لنز واید انگل

لنزهای واید انگل فاصله کانونی نرمالی دارند و هنگامی که عکاس فاصله کانونی را کاهش می‌دهد در واقع بر وسعت دیده خود اضافه کرده است. دقیقاً عکس این اتفاق هنگامی رخ می‌دهد که عکاس زاویه دید خود را افزایش می‌دهد. بنابراین می‌توان گفت اکثر عکاسان از لنز واید انگل برای ثبت کردن تصاویر، مناظر مختلف و یا عکس‌های دسته جمعی که به زاویه‌ای عریض نیازمند هستند استفاده می‌کنند. از جمله انواع خصوصیت‌های لنز واید انگل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فاصله‌ها را بیشتر از چیزی که هست در اختیار شما قرار میدهند.
• عمق میدانی بسیار بیشتری را در اختیار دارند.
• باعث کندتر نشان دادن حرکات افقی و عمودی دوربین می‌شوند.
• زمانی که دوربین فاصله نزدیکی با سوژه مورد نظر داشته باشد، تصویر را دفرمه نشان می‌دهند.

لنز تله فوتو

لنزهای تله فوتو از آن دسته لنزهایی هستند که فضای بسیار محدودی را در اختیار عکاسان قرار می‌دهند. بنابراین با استفاده از این لنز می‌توانید عکس‌هایی با درشت نمایی به ثبت برسانید. اگر بخواهیم دقیق‌تر این موضوع را توضیح دهیم باید بگوییم که این لنزها از فاصله کانونی بیشتری نسبت به لنزهای عادی یا نرمال برخوردار هستند. به همین جهت در هنگام عکس برداری می‌توانند بر روی سوژه تاثیر گذاشته و آن را بزرگتر از آن چیزی که هست نشان دهند. اکثر عکاسانی که می‌خواهند عکاسی ورزشی، حیات وحش یا مستند سازی انجام دهند از لنز تله فوتو برای انجام این کار استفاده می‌کنند. به این دلیل که این لنزها به شما کمک می‌کنند تا سوژه را از چندین متر دورتر مورد عکاسی قرار داده و همچنین با وجود عمق میدان کمی که دارند می‌توانید روی سوژه زوم یا فوکوس انجام دهید.

لنزهای ماکرو

لنزهای ماکرو جزو یکی از بهترین لنزهایی هستند که عکاسان می‌توانند از آن‌ها در عکس برداری از نمای درشت و فاصله نزدیک استفاده کنند. شیوه عکاسی از نمای بسیار نزدیک به عکاسی ماکرو گرافی معروف است و این لنزها برای دوربین‌هایی با قطع کوچک و بزرگ ساخته می‌شوند. کسانی که از لنزهای ماکرو برای عکس برداری استفاده می‌کنند می‌توانند فاصله دو دوربین را کاهش دهند. همچنین عمق میدان و وضوح تصویر نیز کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه بهتر است از دیافراگم‌های بسته کمک گرفت زیرا دیافراگم‌های بسته باعث کاهش نور می‌شوند. اما اگر کمی در عکاسی حرفه‌ای باشید به خوبی متوجه این موضوع می‌شوید که کاهش سرعت شاتر می‌تواند این مشکل را برای شما برطرف کند. به طور مثال اگر قصد دارید از یک پروانه به شکلی عکس برداری کنید که سوژه تمام کادر شما را پر کند استفاده از لنزهای ماکرو می‌تواند بهترین گزینه ممکن برای شما باشد.

لنزهای فیش آی (چشم ماهی)

لنزهای چشم ماهی یا فیش آی آن دسته از لنزهایی هستند که فاصله کانونی بسیار اندکی دارند. اما به جای آن زاویه دید بسیار فوق العاده‌ای را در اختیار عکاسان قرار می‌دهند. شاید کنجکاو شده باشید که بدانید دلیل نامگذاری این لنز به چشم ماهی چیست؟ اگر بخواهیم دلیل نامگذاری این نظر را به شما بگوییم باید بدانید که عدسی بیرونی این لنز به صورت محدب بوده که به نوعی شبیه به چشم ماهی است. نکات بسیار زیادی در رابطه با این لنزها وجود دارد که از جمله آن می‌توان به این موضوع اشاره کرد که هر چقدر محدب بودن این لنزها بیشتر باشد به همان اندازه نسبت زاویه دید عکاس نیز بازتر شده و انحنای خطوط نیز افزایش پیدا می‌کند. اگر کمی به اطراف خود دقت کنید متوجه می‌شوید که دوربین‌های مختلفی که برای سیستم‌های امنیتی شرکت‌ها، منزل، مغازه و… استفاده می‌شوند از نوع چشم ماهی بوده و عکاسان به ندرت از این لنز برای عکاسی از محیط‌های مختلف استفاده می‌کنند. بنابراین می‌توان گفت از این لنزها بیشتر برای دوربین‌های امنیتی استفاده می‌شود. از جمله خصوصیت‌های مختلف لنزهای فیش آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• باعث بر هم زدن پرسپکتیو می‌شوند
• فاصله‌هایی بسیار غیر واقعی و اغراق آمیز را در عکاسی به وجود می‌آورند.
• آن چیزی که در نزدیک شما قرار دارد را بسیار دورتر از آن چیزی که در واقعیت است نشان می‌دهد

لنزهای تیلت شیفت

به وسیله لنزهای تیلت شیفت می‌توان صفحه کانونی تصویر را چرخاند که این کار باعث تغییر پرسپکتیو تصاویر می‌شود. لنز تیلت شیفت برای انجام دادن این کار از تجهیزات و ساز و کارهای مختلفی استفاده می‌کند که به وسیله آن عدسی چرخانده شده و یا روی محور خود حرکت می‌کند. در نتیجه از همگرا شدن خطوط تصویر جلوگیری می‌شود. به زبان ساده‌تر اگر بخواهیم این موضوع را توضیح دهیم باید گفت کاربرد لنزهای تیلت شیفت بیشتر هنگامی است که می‌خواهید با تغییر دادن پرسپکتیو جلوه منحصر به فرد و خاصی به تصاویر ثبت شده خود بدهید.

سخن پایانی

در این مقاله درباره انواع لنز دوربین عکاسی و کاربرد آن‌ها صحبت کردیم. گزینه‌های بسیار زیادی برای لنز وجود دارد که هر کدام از آن‌ها ویژگی‌ها و کاربرد مخصوص به خود را دارند که شما می‌توانید بنا به هدف و اختیار خود از آن‌ها استفاده کنید. بخشی از خلاقیت یک عکاس انتخاب لنز مناسب برای هدف و مشاهده جهان پیرامون خود است. بخشی دیگر از آن خلاقیت عکاس برای ثبت لحظات و سوژه‌های مختلف است. در نهایت نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که انتخاب لنز مناسب کاملاً به نوع استفاده و بودجه شما بستگی دارد. بنابراین قبل از اینکه دست به انتخاب و خرید بزنید از حتما نکات گفته شده در این مقاله را بار دیگر بخوانید.