تارا ویتنی (از عکاسان خانوادگی) تعریف میکند که یکبار موقع عکاسی در زمینه روشن، نمی‌توانسته به درستی فوکوس کند. او می‌گوید با وجود این مشکل، از دیدن عکسها شگفت‌زده شد. نتیجه، عکسهای احساسی و عمیق از سوژه بودند که همه چیز در آن جور دیگری ثبت شده بود. تارا می‌گوید بعد از این اتفاق تصادفی، تصمیم گرفته این سبک را وارد عکاسی‌اش کند و با تنظیمات دستی بلوری، عکسهای خاص بیشتری خلق کند.
در مقاله امروز می‌خواهیم از همین سبک عکاسی حرف بزنیم. منظورمان از عکس محو، آنهایی نیستند که دستتان هنگام عکاسی لرزیده است! اینجا منظور عکسهایی هستند که حالت مبهم و رویایی آنها عمدا گرفته شده‌اند. عکسهایی که درست مثل یک تابلوی نقاشی آبرنگ بنظر می‌رسند. پس اگر می‌خواهید کمی خلاقیت به کارتان اضافه کنید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
زیبایی‌های عکس مبهم
شاید از نظر بعضی عکاس‌ها، گرفتن عمدی عکس تار شوخی بنظر برسد! ولی کافی است کمی با زیبایی‌های این سبک عکس آشنا شویم. ما معمولا برای بیان هر چیزی به واقعیت و بدیهیات تکیه می‌کنیم. این قانون شاید در فلسفه و منطق جواب بدهد، ولی در هنر نه! درست مثل آثار نقاشی که قرار نیست همیشه رئال باشند و گاهی سبک‌های سورئال یا کوبیسم جذابیت بیشتری دارند. چند ویژگی عکس مبهم به شرح زیر هستند:
۱. مفهوم و سوژه اصلی را برجسته میکند
در عکس محو جزئیات به حداقل می‌رسد. این ویژگی کمک میکند تا حواس بیننده درگیر موضوعات اضافی نشود و فقط به سوژه اصلی و مفهوم عکس فکر کند.
۲. نوستالژیک و خوشایند است
وقتی عکسی را می‌بینیم که تار، بدون مرز و در حال حرکت است حس غریبی می‌گیریم. شاید دلیلش این باشد که عکسهای مبهم نمادی از خاطرات مبهم ما هستند. خاطرات محو کودکی، روزهای تکرارنشدنی گذشته و…که در ذهن ما واضح نیستند و فقط حالت مبهمی دارند.
۳. پیچیدگی حس انسانی را ثبت میکند
عکسهای مبهم از ماده و فرم واقعی خارج می‌شوند و فراتر می‌روند. در واقع این عکس چیزی بیشتر از یک تصویر معمولی را ثبت می‌کنند. در کنار تصویر، نقاشی و شعر هم جزئی از عکس تار هستند. عده‌ای معتقدند برای بیان پیچیدگی تجربه انسانی حداقل یک عکس، یک شعر و یک نقاشی لازم است. عکس مبهم سبکی است که می‌تواند هر ۳ بیان را در خودش داشته باشد.
۴. حس قدرتمندتری دارد
رنگ و نور در عکس مبهم مخلوط میشود. درست مثل آبرنگ. در این عکسها مرز و خطوط محو هستند. همه چیز در لبه نرم میشود. این خصوصیت، حواس و توجه ما را درگیر خودش میکند و اثری قابل توجه در وجود ما می‌گذارد. اینکه به یاد بیاوریم با تمام آشوب‌های دنیا، ذرات در ترکیب با هم و در صلح زیبا هستند.
۵. زبان خاص خودش را دارد
یک عکس مبهم احساساتی را با زبان خودش بیان میکند، که یک عکس کامل هرگز نمی‌تواند. برای مثال برای نشان دادن یک طیف و مجموعه، فقط یک عکس کافی نیست. باید چندین عکس گرفته شود و در کنار هم قرار داده شود تا مفهوم را برساند. گاهی در این شرایط کافی است به جای چندین عکس واضح، یک عکس مبهم بگیرید.
۶. حرکت را نشان می‌دهد
ذات عکاسی ساکن است. اما با عکس مبهم می‌توانید به آسانی حرکت را به نمایش بگذارید. به این تکنیک پنینگ می‌گویند که تقریبا در گروه عکسهای مبهم قرار میگیرد. برای ثبت لحظات مسابقات اسب‌سواری، اتوموبیل رانی، یا لحظات احساسی و خانوادگی می‌توانید از این تکنیک استفاده کنید.
چطور عکس مبهم بگیریم؟
برای گرفتن عکس محو، باید از دوربین عکاسی یا موبایل استفاده کنید. خبر بد اینکه اجرای اینکار با دوربین موبایل کمی سخت است. چون در مقایسه با دوربین‌های DSLR، موبایل‌ها هیچ تنظیماتی برای کنترل عمق میدان ندارند. با این حال ما در ادامه روش عکاسی مبهم با هر دو وسیله را برایتان توضیح می‌دهیم.
عکس محو با گوشی موبایل
عمق میدان آن محدوده از عکس است که سوژه در آن واضح و شارپ دیده میشود. اشیای جلوتر یا عقب تر از این محدوده، محو به نظر می‌رسند. در دوبین‌های عکاسی، عمق میدان را با اندازه دریچه دیافراگم تنظیم می‌کنند. اما در دوربین‌های گوشی این امکان وجود ندارد. با وجود سنسور کوچک گوشی و فاصله کم لنز تا آن، رسیدن به عمق میدان کم، سخت است. در این شرایط شما باید تا جایی که ممکن است به سوژه نزدیک شوید. البته در گوشی‌های پیشرفته، امکاناتی برای شبیه‌سازی عمق کم میدان وجود دارد. اما در هر صورت برای کنترل بهتر عمق، می‌توانید از اپلیکیشن‌هایی مثل tadaa یا big lens استفاده کنید.
روش بعدی استفاده از افکت‌های Blur است. اپلیکشین‌های ادیت عکس مثل Snapseed یا Enlight و Filterstorm neue افکت‌های محو کردن عکس را ارائه می‌دهند. با این قابلیت می‌توانید عناصر پس زمینه یا کل عکس را محو کنید. افکت‌های محو شامل چندین حالت مختلف مثل تاری خطی (liner blur)، تاری حرکتی (motion blur) و… هستند.
عکس محو با دوربین عکاسی
همانطور که اشاره کردیم گرفتن عکس تار با دوربین عکاسی معمولا با کنترل عمق میدان انجام میشود. عمق میدان به چند عامل مختلف بستگی دارد. عامل اول دیافراگم است. هرچه دیافراگم بازتر باشد عمق میدان کمتر خواهد بود. عامل بعدی فاصله دوربین تا سوژه است. هرچه به سوژه نزدیکتر شوید پس زمینه عکس مات‌تر میشود. در آخر به فاصله کانونی هم توجه کنید. فاصله کانونی بیشتر عمق میدان شما را کمتر میکند.
البته با تجربه و تمرین در هر مدل عکس محو، می‌توانید از تکنیک‌های خاصی استفاده کنید. برای مثال در عکسهایی با حس حرکت، می‌توانید از یک لنز زوم استفاده کنید. به طوری که برای نشان دادن سرعت ماشین در یک تونل، با جلو یا عقب بردن زوم می‌توانید عکس زیبایی خلق کنید.یا اگر بخواهید با تکنیک پنینگ عکس بگیرید، می‌توانید ابتدا روی سوژه فوکوس کنید و سپس همزمان با حرکت سوژه شما هم دوربینتان را در همان جهت حرکت دهید.
خلاق باشید و متفاوت نگاه کنید
خلاقیت هیچ مرزی ندارد. با وجود ده‌ها تکنیک عکاسی چرا باید فقط یک سبک را امتحان کنید؟ همین حالا دست به کار شوید و نکات این مقاله را اجرا کنید. مطمئنا با این آزمون و خطاها، به مرور تجربه‌تان بالا می‌رود و سبک خاص خودتان را خلق می‌کنید. برای شروع، لذت گرفتن عکسهای محو و رویایی را از دست ندهید.
