یکی از اولین نکاتی که یک عکاس مبتدی در ابتدای کار خود باید یاد بگیرد هنر ترکیب بندی است. اینکه چه چیزی وارد قاب میشود و چه چیزی باید کنار گذاشته شود و هر عنصر باید در کجا قرار گیرد، تصمیمات ساده‌ای هستند که تسلط بر آن‌ها زمان زیادی می‌برد. اما خبر خوب این است که ترکیب عکاسی تعداد انگشت شماری از تکنیک‌ها و قوانین را در بردارد که می‌تواند به شما در این راه کمک کند. اگر قبلاً می‌دانستید که چگونه از قانون یک سوم، قانون طلایی و فضای منفی باید استفاده کنید، اکنون زمان آن فرا رسیده است که با آموزش پیدا کردن نقطه گریز در عکاسی نیز آشنا شوید. برای اینکه بدانید نقطه گریز یا نقطه محو چیست و چگونه باید آن را پیدا کرد؟ در این مقاله با ما همراه شوید تا به توضیح کامل درباره این موضوع بپردازیم.
نقطه گریز یا نقطه محو در عکاسی چیست؟
نقطه گریز یا نقطه محو اصطلاحی از نقاشی است که در واقع به پرسپکتیو اشاره دارد. پرسپکتیو تکنیکی است که نقاشان از آن برای ثبت عمق و فواصل یک فضای سه بعدی روی بوم دو بعدی نقاشی استفاده می‌کنند. در واقع پرسپکتیو قواعد هندسه را خم می‌کند تا تصویری از محیط سه بعدی به چشم انسان برساند. در غیر این صورت، نقاشی‌ها صاف و غیر جذاب به نظر می‌رسند. پرسپکتیو متکی بر آن چیزی است که چشم انسان از یک دیدگاه خاص می‌بیند. ساده‌ترین مثال نگاه کردن به لیوان قهوه است. اگر چه این یک جسم استوانه‌ای شکل با دهانه کاملاً گرد است، اما بر اساس موقعیت نسبی شما نسبت به لیوان، دهانه آن را به صورت بیضی بزرگ یا باریک می‌بینید. نقطه گریز روش پرسپکتیو برای برخورد با خط موازی است. در واقع همان‌طور که می‌دانید خطوط موازی هیچ‌گاه با یکدیگر برخورد نمی‌کنند، اما از نظر شما این طور به نظر می‌رسد که آن‌ها در نقطه‌ای برخوردی را با یکدیگر انجام می‌دهند. هنگامی که به دو خط موازی طولانی نگاه می‌کنید آن‌ها را متقاطع می‌بینید. به این نقطه تقاطع نقطه گریز گفته میشود.
برای دیدن نقطه گریز یا نقطه محور فقط باید تصور کنید که در وسط یک جاده ایستاده‌اید و به سمت جاده نگاه می‌کنید. چه نقطه‌ای به افق باشد یا چه پیچ داشته باشد این‌طور به نظر می‌رسد که دو طرف جاده با یکدیگر دچار تلاقی شده‌اند. نقاشان به طور عمده خطوط موازی را به عنوان خطوط متقاطع رسم می‌کنند تا یک نقطه گریز ایجاد کنند که به آسانی بتوانند فاصله و عمق را به مخاطبان خود نشان دهند. به همین ترتیب عکاس هم آنچه که از طریق منظره یاب می‌بیند ثبت می‌کند و به طور خودکار نقاط گریز را ایجاد می‌کند. اما این موضوع کاملاً به شما بستگی دارد که بهترین زاویه و موقعیت دوربین را برای افزودن حس عمق پیدا کنید و دید درست را به خود ارائه دهید.
چگونه نقطه گریز را در عکاسی پیدا کنیم؟
نکته‌ای که در ابتدا باید به آن توجه داشته باشید این است که استفاده از نقطه گریز چیزی نیست که بتوانید آن را با هر عکسی انجام دهید. با این وجود گاهی اوقات یک نقطه گریز می‌تواند ترکیب قدرتمندی را ایجاد کند که توجه بیننده به آسانی به آن جلب شود و او را به دنبال کردن یک داستان بصری جذاب دعوت کند. به طور مثال، در صحنه‌هایی با فاصله زیاد بین پس زمینه و دوربین مانند تصاویر مناظر یا صحنه‌هایی که دارای خطوط قوی هستند مانند درختان بلند می‌توانید به آسانی نقطه گریز را مشاهده کنید. اما برای پیدا کردن نقطه گریز در عکاسی می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
خطوط پیشرو را دنبال کنید
خطوط اصلی عناصر بصری قدرتمندی هستند که توجه بیننده را به خود جلب می‌کنند و چشم او را به سمت نقطه مورد علاقه سوق می‌دهند. با این حال، اگر می‌دانید که چگونه دوربین را نسبت به خطوط اصلی قرار دهید، می‌توانید یک نقطه گریز ایجاد کنید. آسان‌ترین خطوط پیشرو جاده‌ها و رودخانه‌ها هستند، اما بسیاری از خطوط دیگر مانند خطوط معماری، تیرهای برق، علائم خیابان‌ها، درختان بلند و حتی بازوهای مردم وجود دارند. یک نقطه گریز با خطوط موازی از هر جهت ظاهر میشود. بنابراین، خود را به خطوط افقی محدود نکنید. اطمینان حاصل کنید که ترکیب شما شامل دو خط پیشرو موازی است که هنگام جابجایی به صورت دوبعدی یک نقطه ناپدید ایجاد می‌کند. دوربین را نزدیک ابتدای خط قرار دهید تا فضایی برای توسعه افکت باقی بماند. اغلب، ممکن است بخواهید برای تأکید بر نقطه گریز، تقارن ایجاد کنید. به عنوان مثال، دو ردیف متقارن از ساختمان‌ها، نقطه گریز قوی‌تری نسبت به دو ردیف ساختمان نامتقارن ایجاد می‌کنند.
یک عمق میدان عمیق ایجاد کنید
برای پیدا کردن یک نقطه گریز، به یک عمق میدان عمیق نیاز دارید. شما می‌خواهید که تمام کادر بیننده را به صحنه جذب کند. بنابراین اطمینان حاصل کنید که فاصله کافی بین دوربین و سوژه وجود دارد. در فاصله هایپرفوکال فوکوس کنید و یک مقدار دیافراگم کوچک (عدد f بزرگ) تنظیم کنید.
بهترین دیدگاه را برای تأکید بر نقطه گریز پیدا کنید
هنگامی که یک نقطه گریز را تشخیص دادید و دوربین را برای گرفتن آن تنظیم کردید، باید تصمیم بگیرید که کجا باید در کادر قرار گیرد. اغلب، نقطه گریز در وسط کادر است. با این حال، اگر می‌خواهید ترکیب‌های جالب‌تری داشته باشید، سعی کنید مکان‌های متفاوتی با پیروی از قانون یک سوم یا قانون طلایی داشته باشید. با این کار، عکس‌های دراماتیک و هنرمندانه‌تری ایجاد می‌کنید و به شما این امکان را می‌دهد از فضای اطراف نقطه گریز به خوبی استفاده کنید. برای تأکید بر یک نقطه گریز، سعی کنید دوربین را نزدیک به ابتدای خطوطی که آن را ایجاد می‌کنند قرار دهید. به عنوان مثال، می‌توانید دوربین را در سطح زمین قرار دهید تا تمام طول تنه درخت را ثبت کنید. یا می‌توانید از یک راه پله گرد از بالا عکس بگیرید تا هر گونه مزاحمتی را از بین ببرید و کادر را با طرح آن پر کنید.
با چندین نقطه گریز کار کنید
ممکن است بخواهید به دنبال چندین نقطه گریز بگردید، زیرا بسیاری از صحنه‌ها این نقطه را فراهم می‌کنند. در نتیجه متعادل کردن آن‌ها آسان نیست، اما ترکیب بسیار پویاتر و سرگرم‌کننده‌تر خواهد بود. اطمینان حاصل کنید که طراحی خطوط پیچیده را با یک پالت رنگی مینیمالیستی، کنتراست کمتر یا اشکال ملایم متعادل کرده‌اید. اما برای ترکیب‌بندی‌های انتزاعی چندین نقطه گریز، راه طولانی را می‌توان پیدا کرد. برای راحت پیدا کردن نقطه گریز با عکس‌های معماری و مناظر شهری شروع کنید. زیرا تشخیص چندین نقطه گریز به عنوان مثال، بزرگراه‌ها، چند طرف ساختمان و… آسان‌تر است.
یک نقطه کانونی قدرتمند را ثبت کنید
در انتهای خطوط پیشرو، یک نقطه گریز به خودی خود یک نقطه کانونی است. با این حال، نباید تنها باشد. برای همین می‌توانید با قرار دادن سوژه نزدیک به نقطه گریز، از نقطه گریز برای جلب توجه بیننده به سمت سوژه‌ای متفاوت استفاده کنید. به عنوان مثال، می‌توانید از غروب خورشید بر فراز یک جاده عکس بگیرید به گونه‌ای که خورشید نزدیک به نقطه گریز ایجاد شده توسط جاده باشد. یا منظره رودخانه را طوری قاب بندی کنید که یک صخره جالب در نزدیکی نقطه گریز یا نقطه محو باشد. ایجاد یک نقطه کانونی قدرتمند داستان بصری و پویایی عکس را غنی می‌کند.
ابزار مورد استفاده برای پیدا کردن نقطه گریز چیست؟
اگر چه می‌توانید با هر وسیله‌ای یک نقطه گریز را پیدا کرده و از آن عکس بگیرید، اما انتخاب برخی از ابزارهای خوب ممکن است عکاسی شما را بهبود بخشد. اولین مورد، استفاده از لنزهای زاویه باز یا واید است. لنزهای واید به شما این امکان را می‌دهند که ناحیه بزرگ‌تری را قاب کنید و خطوط برجسته‌تری را شامل می‌شوند. آن‌ها کاملاً با عکاسی از طبیعت و مناظر شهری مطابقت دارند. در عین حال، لنزهای زاویه باز باعث می‌شوند که اشیا دورتر از آنچه هستند از دوربین به نظر برسند که این موضوع خطوط را اغراق‌آمیز می‌کند و به پیدا کردن یا ساختن یک نقطه گریز کمک می‌کند. علاوه بر این، لنزهای زاویه باز به شما کمک می‌کنند تا عمق میدان عمیقی را بدون زحمت ایجاد کنید. یکی دیگر از وسایلی که بهتر است در کیف عکس شما باشد، سه پایه است.
گرفتن عمق میدان به صورت عمیق ممکن است به چیزی بیش از یک لنز با زاویه باز مانند تنظیم دیافراگم کوچک نیاز داشته باشد. زمانی که از دیافراگم‌های کوچک استفاده می‌کنید، نور کمتری وارد دوربین میشود. در نتیجه باید با سرعت شاتر کندتر را جبران کنید. سه پایه به شما کمک می‌کند از لرزش دوربین جلوگیری کنید و شفافیت و وضوح مورد نیاز را ایجاد کنید. علاوه بر این، به شما امکان می‌دهد نوردهی‌های طولانی را انجام دهید که برای عکاسی از نقطه گریز بسیار خوب است. همچنین بهتر است چند فیلتر مانند فیلتر UV برای محافظت از لنز خود، فیلترهای درجه بندی شده با چگالی خنثی برای متعادل کردن روشنایی آسمان و زمین و فیلترهای رنگی برای عکاسی سیاه و سفید را در نظر بگیرید. فیلترها ترکیب شما را بهبود نمی‌بخشند، اما آزادی بیشتری را در زمینه ایجاد جلوه‌های هنری به شما می‌دهند.
سخن پایانی
در این مقاله درباره آموزش پیدا کردن نقطه گریز در عکاسی صحبت کردیم. نقطه گریز جلوه بسیار مسحور کننده‌ای در عکاسی ایجاد می‌کند و می‌تواند توجه هر بیننده‌ای را خواه یا ناخواه به خود جلب کند. در نتیجه شناسایی این نقطه هنگام ظاهر شدن و تصمیم گیری آگاهانه برای کادر بندی هنگام عکس‌برداری ضروری است. از آنجایی که نقطه گریز عنصر بصری قدرتمندی در عکاسی محسوب میشود؛ بنابراین اکثر عکاسان از آن برای ایجاد فضا و یا برجسته کردن یک سوژه استفاده می‌کنند. در واقع می‌توان گفت این موضوع به شما بستگی دارد که دوست داشته باشید از قدرت این نقطه استفاده کنید یا خیر. اما نکته‌ای که باید به یاد داشته باشید این است که اگر می‌خواهید از نقطه گریز استفاده کنید ابتدا از خودتان سوال کنید که آیا وجود آن در کادر تصویر شما ضروری است؟ زیرا همه چیز در کادر عکاسی باید به دلیل قانع‌کننده‌ای وجود داشته باشند.
